Przebieg służby

1915 r.

15 I            wstąpił jako ochotnik do Igo Legionu Polskiego (w Puławach) i zaliczony jako szeregowiec do I-szej kompanii

5 II             awansowany na młodszego podoficera

21 II           awansowany na starszego podoficera

21 III         wyruszył z Legionem na pozycję przeciwko Niemcom

1 IV            awansowany na sierżanta

22 IX         powraca z Legionem na formowanie do Bobrujska i przydzielony zostaje do taboru

15 XI          z powodu zatwierdzenia brygady i wliczenia jej do armii regularnej szarże nadane w Legionie tracą moc i są unieważnione

15 XI          jako szeregowiec zaliczony do kompanii gospodarczej Igo Baonu

21 XI         awansowany na starszego strzelca

28 XI         awansowany na młodszego podoficera

5 XII          awansowany na starszego podoficera

22 XII       awansowany na sierżanta-wachmistrza

1916 r.

15 III         przydzielony do Szkoły podoficerów Zapasowego Baonu jako sierżant instruktor

26 VI         awansowany na podchorążego za waleczność w walce z Niemcami pod Sępami dnia 2 V 1915

12 XII        uzyskał pochwałę w rozkazie Baonu za nader gorliwą i owocną pracę nad tworzeniem i szkoleniem polskiego podoficera

30 XII       z powodu zatwierdzenia Dywizji i przemian Baonu na Zapasowy Pułk Polskich Strzelców pozostawiony na stanowisku podchorążego instruktora w szkole podoficerów tegoż pułku

1917 r.

30 V           za gorliwą i owocną pracę, oraz ze względu na znajomość służby i sztuki wojennej przedstawiony do awansu na chorążego

15 VIII       przeniesiony do Igo pułku Strzelców Polskich i przydzielony jako instruktor do Szkoły oficerskiej w Gruzinówce (kursy uzupełniające dla oficerów Igo Polskiego Korpusu)

15 XI          przedstawiony Naczelnemu Komitetowi Wojskowemu do awansu podporucznika

1918 r.

18 II           z powodu zlikwidowania szkoły oficerskiej przy I Polskim Korpusie przeniesiony do Legii oficerskiej i zaliczony do II kompanii jako dowódca plutonu

12 IV          rozkazem dowódcy Igo Polskiego Korpusu mianowany porucznikiem

10 VII        zdemobilizowany jako porucznik kompanii junkierskiej tj. byłej III kompanii Iszej Legii[xlvii]

Pawluś był założycielem (wraz z chor. Henrykiem Bagińskim) i czynnym członkiem Polskiej Ligi Wojennej Walki Czynnej, powstałej jeszcze w Legionie Puławskim w styczniu 1915 roku i przeniesionej później na grunt I Korpusu. Następnie w 1917 r., w Biełogrodzie, był inicjatorem i założycielem „Placówki”, której celem było przeciwdziałanie propagandzie bolszewickiej wśród polskich oddziałów wojskowych.

Po rozwiązaniu I. Korpusu wraca do kraju prowadząc destrukcyjną pracę w szeregach armii niemieckiej, przygotowując i organizując tajne oddziały do walki czynnej i rozbrajania okupantów w Sosnowcu, Kaliszu, Mławie, a następnie 11 XI 1918 r. bierze udział w akcji rozbrajania Niemców w Warszawie.[xlviii] Do 4 stycznia 1919 r. służy jako instruktor w Straży Narodowej[xlix], endeckiej organizacji bojowej pełniącej obowiązki milicji miejskiej w Warszawie

W jego aktach personalnych zachowały się pozytywne opinie przełożonych:

1-szy Polski Korpus

Porucznik Kompanii Junkierskiej

Karol Piechurski

Ma prawo noszenia ustalonego rozkazem dowództwa korpusu nr 267 z dnia 12-go czerwca 1918 roku znaku za nr 2072 jako należący do składu Korpusu przed dniem 11 marca 1918 r. i uczestniczący w walkach za niepodległość Polski i Wolność Polskiego Narodu.

Tw. Bobrujsk, dnia 5 lipca 1918 r.

Dowódca Korpusu Jenerał-Porucznik J. Dowbor Muśnicki

Zaświadczenie

Od 21 marca do 22 września 1915 brał udział czynny w działaniach i pochodach Igo Polskiego Legionu na froncie Zachodnim i odznaczył się w walkach pod Sępami 2/V i pod Pakosławiem 21/V.1915 r.

W walkach z bolszewikami uczestniczył w zajmowaniu Bobrujska i w zdobywaniu Żłobina jako ochotnik. W czasie instruktorstwa w Szkołach podoficerskich i oficerskich spolszczył i uzupełnił podług źródeł francuskich kilka broszur z zakresu walk o umocnione pozycje, oraz opracował przepisy szyków piechoty do baonu włącznie (szyki i chwyty bronią – jak w armii austriackiej).

Za zgodność niniejszego potwierdzają:

Były komendant twierdzy Bobrujskiej [nazwisko nieczytelne]

Były dowódca Polowej Straży Wojskowej I Polskiego Korpusu [nazwisko nieczytelne] Warszawa 1919 r.

D-ca Wielkopolskiej Szkoły                                            Poznań 20 I 1920 r.

Podchorążych Piechoty w Poznaniu

Zaświadczenie

Jako b. dowódca Oddzielnej kompanii Junkierskiej w I. Korpusie Polskim niniejszym stwierdzam iż p. Karol Pawluś był instruktorem i dcą plutonu powierzonej mi Kompanii junkierskiej w randze porucznika do dnia 7 VII 1918 tj. dnia ostatecznej likwidacji Korpusu.

Od października 1917 do stycznia 1918 Karol Pawluś był instruktorem i adiutantem kierowanej przeze mnie „Szkoły dla Chorążych I. KP” w Gruzinówce (gb. mohylowska).

Za cały czas służby pod moimi rozkazami por. Pawluś wyróżniał się jako dzielny pracownik i zdyscyplinowany oficer. Zorganizował komisję tłumaczeń regulaminów i instrukcji na język polski.

Jatelnicki pułkownik i dca Szkoły[l]

W 1922 r., na wniosek gen. dyw. Jana Rządkowskiego, byłego dowódcy Legionu Puławskiego, Karol Pawluś otrzymał Krzyż Walecznych za dzielność i odwagę w boju pod Nurcem 20 VIII 1915 r.[li]